ماه محرم و صفر ، فرصتی برای تربیت عاطفی کودک
ماه محرم ماه تربیت و خود سازی در کنار عزاداری برای واقعه عاشورا است. شیعیان ماه محرم و صفر را به حرمت خون سید شهدا (ع) و یاران با وفایش حرمت نگه می دارند و عزاداری می کنند و از خوشی هایی چشم می پوشانند.
شرکت در عزاداری های امام حسن (ع) بهترین فرصت برای کسب تجربه و ساخت هویت دینی است. کربلا برای هر سن و فردی الگو دارد. برای زنان نیز الگو هایی همچون حضرت زینب، حضرت سکینه، حضرت رباب و…دارد تا هر بانویی در زندگی خود با الگو قرار دادن این بانوان مسیر خود را پیدا کرده و همراه امام خویش در صحنه باشند.
ماه محرم فرصتی است برای مادران که عاطفه و محبت به اهلبیت را به کودکان خود انتقال دهند. ماه محرم پر از درسهای تربیتی است که خانواده میتوانند از این فرصت استفاده کنند درسهایی همچون ایثار، ازخودگذشتگی، مبارزه با استکبار، اطاعت از امام، شناخت دشمن و …است که میتواند همانگونه که عشق و علاقه به ائمه اطهار را با پوشیدن لباس مشکی و شرکت در مراسمهای مذهبی در ماه محرم به کودک منتقل کنیم درسهای تربیتی قیام امام حسین ع را به کودکان در قالبهای مختلف آموزش دهیم.
عزاداری برای امام حسین به کودک میآموزد برای مقدسات دینی باید ارزش قائل بود و والدین سعی کنند احساسات هماهنگ با آنها را دائماً تقویت کرد.
مشارکت کودکان در مراسم عزاداری و سیاه پوشیدن و تعزیه دیدن باعث تقویت این ارتباط می شود و ارتباط عرفانی و معنوی که همراه با هیجان هست در بین کودکان و امام حسین شکل میگیرد.
کودکان، شکوه یک حماسه و شور عزاداری و همدردی و عواطف موجود در فضای عزاداری را درک میکنند و همین حضور در مجالس عزاداری باعث میشود که زمینه پیدا کردن معرفت برای درک دانشهایی در مورد ائمه اطهار را پیدا کنند.
این شور و هیجان با شناخت اگر همراه شود کودک عاشق و دلباخته امام حسین( ع) میشود و به دنبال معرفت که هدف اصلی قیام عاشورا چه بوده است میگردد. اگر از مقدمه عاطفه برای رسیدن به معرفت استفاده نکنیم شکست میخوریم.
از نکات مهمی که در ماه محرم برای تربیت مذهبی کودک باید در نظر بگیریم این است که کودک در مراسم عزاداری هم کودک است. با او مثل کودک رفتار کنیم. حوصلهاش سر میرود یا تحملش تمام می شود. مادران میتوانند مقداری اسباببازی و خوردنی بردارند تا کودک مشغول شود و سعی کنند هم پای کودک باشند. شیوه برخورد والدین قبل از عزاداری و حین عزاداری و بعد از عزاداری خیلی مهم است. والدین صبوری کنند و با تحکم با فرزندان برخورد نکنند تا فرزندان نسبت به حضور در این مراسم بیعلاقه نشوند. در برابر سوا لات کودکان زمان بگذاریم و به سؤالات ذهنی آنها پاسخ منطقی بدهیم و از شوکه کردن کودکان و بیان چیزهایی که موجب وحشت کودکان میشود بپرهیزید. اگر خود قادر به پاسخگویی نیستند از افرادی که میتوانند مثل روحانیون کمک بگیرند. کودکان پر از سؤال هستند و پاسخ صحیح به سؤالات آنها در مورد واقعه عاشورا با توجه به سن آنها باعث ایجاد معرفت در کودکان به اقتضای فهم و درک آنها میشود.
از برخوردهای خشن یا تحقیر کودک در این مجالس خودداری کنید، سعی کنید تا آنجا که میتوانید کودکان را آرام نگه دارید. اگر کودکان را از هم جدا نگه دارید و با خوراکیهای مختصری آنها را سرگرم کنید و خودتان از هرگونه خطای رفتاری که متناسب باکرامت مجالس عزاداری است، پرهیز کنید، امید است که فضای معنوی مجلس بر قلب کودکان تأثیر لازم را بگذارد. همچنین عزاداری را محدود به مسجد و هیئت نکنید سعی کنید در خانه همرنگ و بویی از عزا را داشته باشید تا کودک دچار احساس دوگانگی و دورویی نشود. عزای امام حسین( ع ) کسالتبار نیست بلکه تقویتکننده عشق و ایمان و حساسیت در مورد بدیها وزشتی ها است. والدین اگر خود عامل به عمل باشند بیشترین تأثیر را بر کودکان خود خواهند داشت.
محرم و مراسم عزاداري اين ايام يك فرصت تربيتي براي خانوادهها، كودكان و جامعه است. بايد قبل از محرم آماده شد وكودكان را آماده كرد. در مراسم عزاداري بايد تلاش كنيم و بعدازآن هم مراقب باشيم آثار تربيتي بهدستآمده حفظ شود. ما نبايد اين نگرش را داشته باشيم كه عاشورا تنها يك مراسم مذهبي و فرصتي براي رسيدن به ثواب است. عاشورا و محرم يك گنجينه بزرگ فرهنگي و تربيتي است كه تأثیر زیادی بر ساختار شخصیتی دارد و شکلدهنده هویت دینی و اسلامی است.