تواضع علی علیه السلام

امام علی علیه السلام آن کسی است که زمام یک مملکتی ـ که از حجاز گرفته تا مصر و این جاها را، ایران و سایر جاها ـ تحت سلطه او بود و قدرت جسمی و روحی خودش آن طور بود. می بینیم از یکی از این افراد پایین و متوسط، متواضع تر است و این قدرت ها ابدا در روح او تأثیر نکرده؛ برای این که روح این قدر بزرگ است که همه عالم را می گیرد.

علی علیه السلام ، مظهر اسم اعظم

صلوات و سلام بی پایان به رسول اعظم که چنین وجودالهی را در پناه خود تربیت فرمود و به کمال لایق انسانیّت رسانید؛ و سلام و درود بر مولای ما که نمونه انسان و قرآن ناطق است و تا ابد نام بزرگ او باقی است و خود الگوی انسانیّت و مظهر اسم اعظم است.

اهمیّت سلامت دین

علی علیه السلام در وقتی که رسول اکرم به حسب روایت فرمود که تو شهید خواهی شد، به فکر این بود که آیا با سلامت دین [از دنیا می رود] یا نه. سؤال می کند که من هنگام شهادت دینم سالم است؟ می فرماید که بله. آن چیزی که اولیای خدا توجّه به او داشتند سلامت در دین و سلامت نفس بود.

علی علیه السلام ، سرباز گمنام

اساسا سربازان اسلام، اگرچه نامدار باشند، در این جهان گم نامند. نام دارترین سرباز فداکار در اسلام، امیرالمؤمنین است و او گم نام ترین سرباز است. با کدام تفکّر عرفانی، فلسفی، سیاسی و کدام قلم و زبان و بیان، بشر این سرباز گم نام را معرّفی کند و بشناسد و بشناساند؟

جامع اضداد

من درباره شخصیّت حضرت امیر چه می توانم بگویم و کسی چه می تواند بگوید؟ ابعاد مختلفه ای که این شخصیّت بزرگ دارد به گفت وگوی ماها و به سنجش بشری در نمی آید. کسی است که انسان کامل است و مظهر جمیع اسماء و صفات حقّ تعالی است. ابعادش به حسب اسماء حق تعالی باید هزارتا باشد و ما از عهده بیان حتی یکی اش را نمی توانیم برآییم این شخصیّت که جامع تضادّ است، امور متضادّ در او جمع است.

علی یک عالَم بود

حضرت امیر، سلام اللّه علیه، یک نفر نبود؛ همه عالَم بود. همه چیز بود، روی آن جهات معنویّت و واقعیّتی که داشت. انسان مادامی که توجّهش به همین مادیّات دنیا و جهات پایین است یک نفر است. آن هم یک نفر حیوان. ما با حیوانات در این معنا شرکت داریم که همه می خوریم و می خوابیم. این کارهای حیوانی را می کنیم. آنی که امتیاز می دهد شما را و همه ما را از حیوانات آن معانی است که در انسان موجود است. بالقوّه موجود است و باید بالفعل بشود. آن خطّ الهی و روحانی است که در انسان موجود است و باید رشد بدهد. اگر چنانچه آن خطّ معنوی را رشد دادید، یکی تان یک فوج می شوید. یک نفر دیگر نیستند.

موانع حکومت علی علیه السلام

آن چیزی که موجب تأسّف است این است که مجال پیدا نکرد حضرت امیر علیه السلام نگذاشتند مجال پیدا بکند؛ چون حکومتی که حکومت اللّه است در دنیا، به آن نحوی که می خواست خود حضرت امیر علیه السلام ، می خواست پیاده کند تا دنیا بفهمد که اسلام چی آورده است و چه شخصیّت هایی دارد. در آن وقت که حکومت دست ایشان نبود که مجال نبود، آن وقت هم که حکومت دست ایشان آمد باز مجال ندادند. سه تا جنگ بزرگ در زمان ایشان افروختند و مجال این که یک حکومتی که دلخواه او هست برقرار کند نشد.