چطور مسئولیت مالی را به کودکان بیاموزیم؟
آموزش مسئولیتهای مالی به کودکان، پایه و اساس عملکرد مالی صحیح آنها در بزرگسالی است.
مطالعات نشان داده است افرادی که مسئولیتهای مالی را از سنین پایین و در واقع از کودکی میآموزند، در بزرگسالی کمتر بدهکار شده، بیشتر پسانداز میکنند.
برای این منظور و داشتن کودکانی با آینده بهتر با روش زیر به آنها کمک کنید:
1- با آنها در مورد پول صحبت کنید و به آنها در مورد انواع صورتحسابها و اهمیت پرداخت به موقع آنها توضیح دهید.
همچنین در مورد این که چطور قیمتها را با هم مقایسه و بهترین و مناسبترین کالا را خریداری کنند؟ این که چطور با توجه به قیمتهای مختلف بازار، خرید خوب و درستی داشته باشند؟
2- به او در مورد تامین هزینهها توضیح دهید. تنظیم بودجه، مهارت مهمی است که باید آموزش داده شود.
برای او مقرری تعیین کنید. به او نشان دهید چه مقدار پول دارد. کجا میتواند آن را هزینه کند؟ و چطور میتواند آن را پسانداز نماید؟
3- هنگام خرید او را با خود ببرید و در مورد مقدار پولی که برای خرید دارید و اقلام مورد نیاز خود صحبت کنید.
به او بیاموزید که چطور اجناس و قیمتها را با هم مقایسه و بهترین خرید را داشته باشد. این تجربهای برای او خواهد بود تا با توجه به مقدار پول موجود در مورد خرید کالاها بهترین تصمیم را بگیرد.
4- با پول خود او یک حساب پسانداز باز کنید. هر بار کمی به آن اضافه کنید. به کودک خود در مورد نحوه برداشت و آگاهی از مقدار سودی که به پسانداز او تعلق میگیرد، صحبت کنید و نحوه محاسبه سود بانکی را به او توضیح دهید.
5- به او در مورد صحیح نبودن خریدهای ناگهانی و احساسی توضیح دهید. این که از خرید از روی هوس خودداری کند و بین چیزهایی که نیاز دارد و چیزهایی که دلش میخواهد، تفاوت قائل شود.
مطمئن شوید کاملا تفهیم شده است که اگر چیزی گران است باید برای خرید آن پسانداز کند نه این که فورا قرض کرده برای داشتن آن زیر بار بدهی برود.
6- برای انجام بعضی کارهای خود در نزدیک خانه برایش مقرری در نظر بگیرید. این باعث میشود ارزش پولی را که خود بدست میآورد، بداند و اخلاق کاری در او تقویت شود. مطمئن باشید که ضمن انجام کار، به نتایج و معیارهای جالبی خواهد رسید.
روش هاي پرورش مذهبي کودکان
روش عبارت است از طريقه اي علمي که براي وصول به هدف انتخاب مي شود. افراد به دنيامي آيند درحاليکه ذهني خالي دارند. براي پر کردن ذهن آنان لازم است به ترتيب از راه چشم و گوش و عقل اقدام کنيم. در پرورش مذهبــي همين ترتيب را بايد به شرح زير رعايت کرد:
1- روش ارائه الگو: در اين روش چشم به مسائل احاطه دارد و اهميت گوش در درجه دوم است. اولين باري که مسئله آمـوزش وضو مطـرح شد بنا بر روايات مذهبي جبرئيل عملاً در برابر پيامبـر وضو گرفت و پيغمبر نيز آن را ديد، فرا گرفت و عمل کرد. از طريق ارائه الگـو به سرعت مي توان مسائل مذهبـي را به کودکان ياد داد و آنان را به عمل واداشت. مسئله مهم در اين روش اين است که الگو بايد کامل ونمونه آداب و اخلاقي باشدکه مکتب مورد قبول بر آن صحه مي گذارد زيراهر گونه اشتباه وسهل انگاري موجب بد آموزي و انعکاس ناروا در آدمي مي شود.
2- روش آموزش: اين روش مکمل روش قبلي است. يعني نخست لازم است چيزي را از راه چشم و گوش بياموزد و آنگاه عمل کند. در اين روش هدف اصلاح عمل و رفتار از طريق تذکر و يادآوري است. يعني عملي که فرد انجام مي دهد در صورت خطـا و اشتباه، به وسيله مربي اصلاح و رفع عيب گردد.
3- روش تلقين و القا: در اين روش مي توان در فرد وابستگي به مذهب و خدا ايجاد کرد. از طريق ذکر آيات خدا، مهرباني هاي او و نعمت هاي او مي توان در کودک ترس و خوف ايجاد کرد و يا روح اميد را در او زنده کرد. مي توان مهـر خدا را از اين راه در دل او گنجاند و مفهوم دوست داشتن و دوست نداشتن خدا را به او تفهيم کرد. بدان گونه که آنچه را خدا دوست دارد انجام دهد و آنچه را خدا دوست ندارد انجام ندهد.
بارها شاهد بوده ايم که برخي افراد عبادات و نماز کودکان را نوعي بازي تلقي مي کنند و آن را فاقد ثواب و اجر الهي مي شمرند. حال آنکـه چنين نيست و قطعاً عبادت در کودکـي نيز حسابي به دنبال دارد. پس خوب است بدانيم واجبات بزرگسالان و اعمال مستحبي آنان براي کودکان مستحب است و گناهان آنها براي کودکان مکروه بوده و مباحات براي هر دو امـري مباح است. حال اگر ترتيبي اتخاذ شود که کودکان دريابند انجام عبادات و نماز آنان در پيشگاه خدا اجر خواهد داشت، رغبت بيشتري براي انجام عبادت خواهند داشت.
از طرف ديگر انجام عبادت ها در کـودکي موجب ملکه شدن آنها مي گردد و چنين کودکانـي در بزرگسالي عبادات را با سهـولت بيشتري انجام مي دهند اما آنانکه تا هنگام بلوغ نماز نخوانده اند، اين کاررا با دشواري بيشتري انجام مي دهند.پس اگر بخواهيم کودکان با عبادت خو بگيرند، بايد دوره کودکي آنان را مغتنم شماريم.
مسئله ديگر اين است که? وقتي کودک از دوران نوباوگي به عبادت روي بياورد و براي انجام آن به مسجد و ســاير اماکن مذهبي برود از همان زمان، با چنين فضاهايي انس مي گيرد و با انسانهاي با ايمان مأنوس مي شود. انس با فضاهاي معنوي و نيکان مانع گـرايش به ورطه هاي فساد و نابودي گشته و انسانها را از دوستي با بدان برحـذر مي دارد و فرد با چنين خصـوصياتي به زندگي پاک نزديک تر مي شود. پس براي تربيت دينی کودکان بايد از همان کودکي دست به اقدام زد تا آداب و رسوم و عبادات دينـي در دل فرزند پا بگيرد.
با عمل تربيت كنيد نه با زبان ( پند و نصيحت )
بسياري از پدران و مادران تربيت را به پند و اندرز و امر و نهي مي دانند و گمان مي كنند كه فقط هنگامي كه با فرزندان خود صحبت مي كنند وايشان را امر و نهي مي كنند مشغول تربيت هستند.
اما والدين بايد بدانند كه كودكان از همان ابتدا به خودي خود مراقب حركات و سكنات والدين خود هستند. اعصاب و مغز حساس و ظريف كودك از همان آغاز مانند يك دستگاه دقيق فيلمبرداري از تمام حوادث فيلم مي گيرد و به اين وسيله ساخته مي شود و پرورش مي يابد.
يك كودك پنج ساله تقريباً ساخته شده است و شكل گرفته و آنچه بايد بشود شده است و تربيتهاي بعدي بسيار دشوار و كم اثر خواهد بود.
كودك يك مقلد كامل است به اعمال و اخلاق پدر و مادر و ساير معاشرين نگاه مي كند و اعمال آنها را معيار خوبي يا بدي قرار مي دهد و از آنها سرمشق مي گيرد. كودك وجود بي شكل خود را با الگوي پدر و مادر تطبيق مي دهد. به كردارها مي نگرد و به گفتار و پند و اندرز چندان توجهي نشان نمي دهد و اگر كردار با گفتار مطابق نبود، كردار را ترجيح مي دهد.
تربيت قبل از تولد
مرد و زن بايد قبل از پدر و مادر شدن روش تعليم و تربيت كودك را بياموزند سپس به توليد نسل بپردازند. زيرا دوران تربيت كودك از قبل از تولد يعني دوران جنيني او شروع مي شود . در اين دوران حساس يعني دوران جنيني طبع لطيف و حساس كودك شكل مي گيرد و اخلاق و رفتار و عادات و حتي افكار او پايه گذاري مي شود و اين درست نيست كه پدر و مادر از اين دوران حساس غفلت ورزند و تعليم و تربيت را به بعد از آن موكول كنند زيرا تربيتهاي ابتدايي به مراتب سهلتر از تغيير عادتها است.
اگر وقتي كه كودك شكل گرفت و به اخلاق خوب يا بد عادت كرد پدر و مادر بخواهند تربيت و عادات او را تغيير دهند كاري بس دشوار است .
حضرت علي (ع) مي فرمايد: دشوارترين سياستها تغيير دادن عادتها است
اين سخن كاملاً مؤيّد مطالب بيان شده است.