روزه، افزون بر فوائد تربيتي و اجتماعي و …، فوائد بهداشتي نيز دارد. روزه تمام دستگاه‏هاي بدن را از خستگي مدام رها مي‏سازد، عمر را طولاني مي‏كند، به جسم نشاط تازه اي مي‏بخشد و آدمي را از كسالت و سستي درمي‏آورد، از بيماري و دردها آزاد مي‏سازد و چاقي زياد را از بين مي‏برد.

روزه، براي تعويض و تجديد چربيهاي ذخيره شده بدن و كاهش ذخاير چربي گليكوژني اعضاي مختلف بدن، روش منحصر به فردي است. گويا اين كه ارزش جنبه‏هاي معنوي و وظيفه روزه از نظر روانشناسي و بهداشت جسمي بيشتر است.

روزه‏داري كه امروزه آن در پزشكي به نام «رژيم»، در موارد مختلفي از بيماريها تجويز مي‏كنند، سبب مي‏شود كه ذخاير مخصوص گليكوژن يا چربي بدن از نقاط مختلف برداشته شوند و به مصرف احتراق داخلي يا انرژي خارجي و سوخت و ساز آن برسند و مسلم است كه بدن در حال روزه ابتدا چربيهاي زير جلدي را به مصرف رسانده و به تدريج نوبت به چربيهاي احشا مي‏رسد، ولي در هيچ صورتي، روزه‏داري، صدمه‏اي به نسوج عضلاني و استخواني بدن وارد نمي‏سازد، مگر اين كه انسان مدتها گرسنه بماند و تمام ذخاير بدن از بين بروند، آن‏گاه نسوج عضلاني مورد استفاده خود بدن واقع مي‏شوند.

دكتر «الكسيس كارل» در كتاب «انسان، موجود ناشناخته» مي‏نويسد: «با روزه‏داري، قند خون در كبد مي‏ريزد و چربيهايي كه در زير پوست ذخيره شده‏اند و پروتئين‏هاي عضلات و غدد و سلول‏هاي كبدي آزاد مي‏شوند و به مصرف تغذيه مي‏رسند.»

وي مي‏گويد: «لزوم روزه‏داري در تمام اديان تأكيد شده است. در روزه، ابتدا گرسنگي و گاهي نوعي تحريك عصبي و بعد ضعفي احساس مي‏شود، ولي در عين حال، كيفيات پوشيده‏اي كه اهميت زيادي دارند، به فعاليت مي‏افتند و بالأخره تمام اعضا، مواد خاص خود را براي نگهداري و تعادل محيط داخلي و قلب، قرباني مي‏كنند و به اين ترتيب روزه تمام بافت‏هاي بدني را مي‏شويد (خانه تكاني مي‏كند) و آنها را تازه مي‏كند.»

دكتر «ژان فروموزان» روش معالجه با روزه را، شست و شوي اعضاي بدن تعبير مي‏كند، كه در آغاز روزه‏داري، زبان باردار است، عرق بدن زياد است، دهان بدبو است و گاه آب از بيني راه مي‏افتد، كه همه اينها علامت شروع شست و شوي كامل بدن است. پس از سه چهارم روز بو برطرف مي‏شود، اسيداوريك ادرار كاهش مي‏يابد و شخص احساس سبكي و خوشي خارق العاده‏اي مي‏كند. در اين حال اعضا هم استراحتي كافي دارند.

دكتر «تومانياس» درباره فوائد بهداشتي روزه‏داري مي‏نويسد: «فائده بزرگ كم خوردن و پرهيز نمودن از غذاها در مدت كوتاه، آن است كه چون معده در طول مدت يازده ماه مرتب پر از غذا بوده، در مدت يك ماه روزه‏داري مواد غذايي خود را دفع مي‏كند و همين‏طور كبد كه براي هضم غذا مجبور است دائما صفراي خود را مصرف كند، در مدت سي روز ترشحات صفراوي را صرف حل‏كردن باقي‏مانده غذاي جمع شده خواهد كرد. دستگاه هاضمه در نتيجه كم خوردن غذا، اندكي فراغت حاصل نموده و رفع خستگي مي‏نمايد. روزه، يعني كم خوردن و كم آشاميدن در مدت معيني از سال و اين بهترين راه معالجه و حفظ تندرستي است، كه طب قديم و جديد را از اين جهت متوجه خود ساخته است. به ويژه امراضي كه بر دستگاه هاضمه، به خصوص كليه و كبد عارض مي‏شود و به توسط دارو نمي‏توان آنها را درمان كرد، روزه به خوبي معالجه مي‏نمايد. چنانچه بهترين دارو براي برطرف ساختن سوء هاضمه نيز روزه گرفتن است. بيماري مخصوص كبد نيز كه موجب يرقان مي‏گردد، بهترين طريق درمانش همانا روزه گرفتن است؛ زيرا ايجاد اين امراض اغلب اوقات به واسطه خستگي كبد است كه در هنگام زيادي عمل و فعاليت، نمي‏تواند صفرا را از خود بگيرد.»

دكتر «گوئل‏پا» فرانسوي مي‏گويد: «چهار پنجم بيماريها از تخمير غذا در روده‏ها ناشي مي‏شود كه همه با روزه اصلاح مي‏گردد.»

دكتر «آلكسي سوفورين» مي‏نويسد: «جسم به هنگام روزه به جاي غذا از مواد باقي‏مانده در بدن استفاده كرده و آنها را مصرف مي‏كند و بدين وسيله مواد كثيف و عفوني‏اي كه در جسم است و ريشه و خميره بيماريها از آنهاست، از بين مي‏رود. روزه سبب بهبودي همه بيماريها است. بنابراين، شايسته است كه جسم خود را به وسيله روزه، نظيف و پاكيزه كنيد.»

بيماريهايي را كه اين دانشمندان توانسته‏اند به وسيله روزه معالجه نمايند به قرار ذيل است: «نوراستني، التهاب معده، التهاب حنجره، سفليس، سل، درد چشم، زكام مزمن، درد سينه، نفخ و ورم ريه‏ها، بيماريهاي عصبي، لرزش اندام، استسقاء، فلج، كم‏خوني، اضطراب روحي، ضعف عمومي بدن، بيماري كبد ، مالاريا و بالأخره تضعيف غده‏هاي سرطاني و ترك اعتياد.»

دكتر «كاريو» آمريكايي مي‏نويسد: «هر شخص بيمار بايد در سال مدتي از غذا پرهيز كند؛ زيرا مادامي غذا به تن مي‏رسد، ميكروبها در حال رشدند، ولي هنگامي كه از غذا پرهيز شود، ميكروبها روبه ضعف مي‏روند.»

وي همچنين مي‏افزايد: «روزه‏اي كه اسلام واجب كرده است، بزرگترين ضامن سلامتي تن است.»

از مطالب يادشده درباره فايده بهداشتي درماني روزه در مي‏يابيم كه امروزه در علم پزشكي به اثبات رسيده كه عامل بسياري از بيماري‏ها زياده روي در خوردن و آشاميدن و عدم رعايت بهداشت تغذيه است.

پيام آور بزرگ اسلام، پيامبر اكرم (ص) قرنها پيش، اين مطلب را در كلامي ژرف چنين فرمود: «المعدة بيت كل داء و الحمية رأس كل دواء»معده، خانه تمام دردهاست و پرهيز و امساك بالاترين داروهاست.