گناهان، آفاتى هستند كه حيات معنوى انسان را تهديد مى‏كنند و مانع شكوفايى‏ آن مى‏شوند، پس حضور گناه در تكامل بشر سدّى در راه رشد معنوى انسان است.

روزه هم مانند ديگر عبادت‏ها به تنهايى نمى‏تواند موجب تحوّل معنوى در انسان شود، بنابراين روزه دار مبتلا به آفت گناه، از روزه‏اش بهره نمى‏برد هر چند گرسنگى و تشنگى و شب بيدارى بسيارى را تحمّل كرده باشد.

آدابى كه رعايت آنها، شرط ضرورى براى بهره بردارى از ضيافت ماه رمضان در جهت تجديد حيات معنوى خويش و رسيدن به تكامل روحى و جامع همه آداب روزه است، پرهيز از محرّمات الهى مى‏باشد.

در خطبه معروفى كه پيامبر صلى الله عليه و آله در آستانه ماه رمضان بيان فرموده، آمده است كه امام على عليه السلام در حين آن خطبه پرسيد:

يا رَسُولَ اللَّهِ!، ما أَفْضَلُ الْأَعْمالِ فِى هذَا الشَّهْرِ؟ فَقَالَ: يا أَبَا الْحَسَنِ! أَفْضَلُ الْأَعْمالِ فى‏ هَذَا الشَّهْرِ الْوَرَعُ عَنْ مَحارِمِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ. «1»

اى پيامبر خدا! بهترين كارها در اين ماه چيست؟ فرمود: اى أباالحسن! بهترين كارها در اين ماه، پرهيز از محرّمات الهى است.

به همين مناسبت درباره واژه رمضان از ريشه رَمَضَ و رَمَضى‏، دو معنا بيان شده است:

1- بارانى كه اول پاييز مى‏بارد و هوا را از خاك و غبارهاى تابستان پاك مى‏كند.

2- داغى سنگ و شن ريزه كه از شدّت گرماى آفتاب بدن را مى‏سوزاند.

بسيارى از روايات اين نامگذارى را به سبب نقش ماه رمضان در پاكسازى آئينه جان از آلودگى‏هاى گناه و شويندگى روان از زنگار خطاها دانسته‏اند.

پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله فرمود:

وَ إِنَّمَا سُمِّىِ رَمَضَانُ رَمَضَانُ لِأَنَّهُ تُرْمَضُ فِيهِ الذُّنُوبُ أَىْ تُحْرَقُ. «2»

و همانا رمضان را رمضان ناميده‏اند؛ زيرا گناهان در آن زدوده مى‏شود، يعنى مى‏سوزد .

پی نوشت ھا:

______________________________
(1)- بحار الأنوار: 42/ 190، باب 126، حديث 1؛ عيون أخبار الرضا: 1/ 297، حديث 53.

(2)- مستدرك الوسائل: 7/ 546، باب 26، حديث 8851؛ المصباح، كفعمى: 513، باب 42.