ماهواره سر سفره خانواده‌های ایرانی
برای خرید به فروشگاه محله می‌روم. می‌بینم روی پیشخوان مجله‌ای گذاشته است که عکس پشت جلدش عکس سلطان سلیمان و مشاور اعظمش ابراهیم پاشاست و با تیتر درشت نوشته‌اند: ناگفته‌هایی درباره سریال حریم سلطان.
همین عکس و همین تیتر نشان می‌دهد که تا چه اندازه ماهواره و سریال‌هایش در بین خانواده‌های ایرانی بیننده دارد و همسایه شمال‌غربی ما که می‌بیند مردم ایران اینگونه سریال‌های ساخت ترکیه را می‌بیند حالا اقدام به ساخت سریالی درباره تاریخ عثمانی‌ها کرده است. در عجبم که چرا کشور ما با این تاریخ و تمدن غنی چرا چنین سریال‌هایی را نمی‌سازد؟ اینکه ما بیاییم و خودمان را سانسور کنیم و بگوییم که مردم ماهواره نگاه نمی‌کنند و ما توانسته‌ایم دیش‌های ماهواره را از پشت بام خانه‌ها جمع کنیم دروغی است که حالا دیگر خود گوینده هم باورش نمی‌کند.
واقعیت انکار‌ناپذیر این است که حالا ما روستاهایی داریم که مثلا آب لوله کشی ندارند اما ماهواره دارند! اینکه بیاییم و برخورد سلبی داشته باشیم و بگوییم نبین و نخر نسخه‌ای است که جواب نداده است. باید پذیرفت که چه ما خوشمان بیاید و چه خوشمان نیاید و متأسفانه با همه مضراتی که روشن هم هست، این مردم برنامه‌های ماهواره را به خصوص در محدوده چند شبکه فارسی زبان نگاه می‌کنند.
این گزارش هم قصد ندارد که واقعیتها را انکار کند بلکه می‌خواهد به مدیران خانواده بگوید: مادر، پدر! لطفاً تا حد امکان ماهواره را به خانه نیاورید. در غیر این‌صورت «کنترل» ماهواره را در دستان خودتان داشته باشید و تماشای هر برنامه‌ای را برای فرزندانتان مجاز ندانید. چه لزومی دارد که فرزند کلاس اول ابتدایی شما «حریم سلطان» ببیند؟
چرا ما و فرزندانمان باید «ماهواره‌خور»هایی باشیم که بام تا شام هر برنامه‌ای را نگاه کنیم؟ یعنی وقت و عمر ما همین‌قدر ارزش دارد؟ راستی می‌دانید که براساس آمار، ایرانی‌ها با اختلاف فراوان نسبت به هندی‌ها و چینی‌ها و استرالیایی‌ها در صدر عاشقان برنامه‌های ماهواره‌ای هستند؟
کارد تیز را دست بچه‌ها ندهید
حجت‌الاسلام «سیدمهدی واعظ‌موسوی» در این باره می‌گوید: روی سخن ما با پدر و مادر‌های مؤمن است. اگر می‌خواهند بچه‌های خوبی داشته باشند تا حد امکان از آوردن ماهواره به خانه پرهیز کنند. اول ببینند می‌توانند تماشای برنامه‌های ماهواره را مدیریت کنند، بعد تجهیزاتش را بخرند.
این داستان مثل این است که ما یک کارد تیز و برنده را برای آشپزخانه بخریم اما آن را در اختیار بچه قرار دهیم. معلوم است که دستش را می‌برد و ما باید آن را از دسترس او دور کنیم. ما باید بتوانیم تماشای برنامه‌های ماهواره را برای فرزندانمان محدود کنیم اما اگر پدر خانواده نمی‌تواند مدیریت کند و کودک خردسال و دبیرستانی هر برنامه‌ای را می‌بیند بهتر است در مقابل خواسته بچه‌هایش مقاومت کند و اصلا تجهیزات ماهواره را نخرد.
وی می‌افزاید: گاهی می‌بینیم که پدر و مادر وعروس و نوه همه با هم نشسته‌اند و برنامه‌های شبکه‌های فارسی زبان را نگاه می‌کنند. در چنین شرایطی است که حریم خانواده‌ها شکسته می‌شود و پای فرد سوم به خانواده‌ها باز می‌شود و خیانت‌ها شکل می‌گیرد.
مشکل ما سبک زندگی است
دکتر «اصغر مهاجری» روان‌شناس اجتماعی می‌گوید: بطور میانگین مردم جامعه ما سواد رسانه‌ای کافی ندارند. یعنی اینکه رصد نمی‌کنند ببینند چه برنامه‌ای مورد نیازشان است تا تنها آن را ببینند. مثل سایر مواد که بدون مدیریت مصرف می‌کنند؛ مواد غذایی را، انرژی را، محتوای رسانه‌ها را هم بدون برنامه، زیاد مصرف می‌کنند. مثلا یک خانم خانه‌دار از صبح تا شب تلویزیونش روشن است و همه برنامه‌ها را بدون استثنا نگاه می‌کند. این نشان می‌دهد که هنوز برخی از ارزشهای جامعه مدنی در ما نهادینه نشده است. یعنی ما به لحاظ سبک و شیوه زندگی هنوز وارد قرن 21 نشده‌ایم و این وظیفه مدیران فرهنگی جامعه است که به مردم آموزش دهند چگونه درست از زمان و امکانات استفاده کنند.
وی تاکید می‌کند: غافل نشویم از این موضوع که چون سبک زندگی ما ایراد دارد ما برنامه‌ای هم برای اوقات فراغتمان نداریم و ناخودآگاه برخی از مردم مجبور می‌شوند فقط با برنامه‌های ماهواره‌ای سرگرم باشند.
تلویزیون داخلی چه می‌کند؟
شبهای گذشته ساعت20 و 45 دقیقه از شبکه 3 سریالی به نام دزد و پلیس به روی آنتن می‌رفت. این ساعت درست اوج برنامه‌های شبکه‌های فارسی زبان است. اما طبق مشاهدات نگارنده، مردم در این ساعت به جای برنامه‌های ماهواره، تلویزیون ایران را نگاه می‌کردند و این نشان می‌دهد که اگر تلویزیون ما برنامه‌ای سرگرم کننده و مناسب داشته باشد و دست از برنامه‌های یکنواخت بردارد و بتواند مردم را به موقع شاد کند، مردم بی‌شک مشتری این برنامه‌ها خواهند بود. حجت‌الاسلام واعظ‌موسوی می‌گوید: شکی نیست که تلویزیون ایران برای جذب مخاطب نمی‌تواند پا بر روی ارزش‌هایش بگذارد اما می‌تواند با ساخت برنامه‌ها و سریال‌های طنز و گاهی علمی و اجتماعی مخاطب را پای تلویزیون داخلی بنشاند.
وی می‌افزاید: متاسفانه تاکنون رسانه ملی در این زمینه کوتاهی کرده است و حتی برنامه‌هایی را هم که می‌سازد برنامه‌های یکسویه است و مردم مشارکت چندانی در این برنامه‌ها ندارند. اما به عنوان نمونه بی‌بی‌سی فارسی برنامه‌ای دارد به نام نوبت شما که مردم از ایران تلفن می‌زنند و حرف می‌زنند. چرا تلویزیون خودمان چنین برنامه‌ای نداشته باشد که مخاطبان تماس بگیرند و حتی از دولت انتقاد کنند؟ باور کنید چنین برنامه‌هایی بسیار سرگرم کننده است. یا میزگرد‌های علمی که هرشب و در یک ساعت مشخص پخش شود و مردم تماس بگیرند و از کار‌شناسان برنامه در حوزه‌های مختلف اجتماعی، حقوقی و روان‌شناسی مشاوره آن لاین بگیرند.
بلعیدن برنامه‌های ماهواره
دکتر اصغر مهاجری نیز در ادامه می‌گوید: تا سالهای متمادی سخت گیری‌هایی که در خصوص برنامه‌های تلویزیون داخلی وجود داشت باعث شد حرص و کنجکاوی برای بلعیدن برنامه‌های ماهواره تقویت شود. وی تاکید می‌کند: ما باید مونیتورینگ کردن برنامه‌های ماهواره را بیاموزیم و بدانیم چه برنامه‌ای را باید ببینیم و نیاز ما را برآورده می‌کند و چه برنامه‌ای مورد نیاز ما نیست. این کار هم نیاز دارد که ما سواد رسانه‌ایمان را بالا ببریم و این مسؤولیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صدا و سیما سایر نهادها و حتی آموزش و پرورش است که به مردم آموزش دهند که چه برنامه‌هایی را باید دید که کمترین آسیب را داشته باشد یا اصلاً آسیبی نداشته باشد.
منبع: قدس آنلاین
