بسم الله الرحمن الرحیم
فراز 16
درس ششم - خوف و رجاء
پیامبر اکرم- صلی الله علیه و آله -در خطابه غدیر پس از حمد الهی ، ابراز بندگی و اطاعت از او، بطور غیر مستقیم نحوه بندگی را به مردم آموزش میدهند . در آنجا که می فرماید : ” الحمد لله رب العالمین ، الَّذِي اسْتَحَقَّ مِنْ كُلِّ مَنْ خَلَقَ أَنْ يَشْكُرَهُ وَ يَحْمَدَهُ أَحْمَدُهُ عَلَى السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ الشِدَّةِ وَ الرَّخَاءِ … أَسْمَعُ أَمْرَهُ وَ أُطِيع‏ “.
فرمان خدا را می شنوم و پیروی و اطاعت میکنم. “وَ أُبَادِرُ إِلَى كُلِّ مَا يَرْضَاه‏". می دوم و پیشی میگیرم برای رسیدن بآنچه که مورد رضایت خداست. ” وَ أَسْتَسْلِمُ لِقَضَائِه‏". و خودم را تسلیم و در اختیار حکم خدا قرار میدهم . چرا پیامبر فرمان خدا را شنیده و تسلیم او امر اوست ؟ به خاطر آنکه : ” رَغْبَةً فِي طَاعَتِهِ وَ خَوْفاً مِنْ عُقُوبَتِه‏". به خاطر میل شدیدی که به اطاعت خدا دادم و بخاطر ترس از عقوبتش .
حال این سئوال برای ما مطرح است که چطور پیامبر ، اینچنین در مقابل خدا احساس بندگی و تذلل می نماید و با وجود این شرایط برای پیامبر ، وظیفه ما در مقابل خداوند چیست ؟ پیامبری که مقام عصمت کبری دارد و اشرف مخلوقات است ، می ترسد ولی ما! در حقیقت پیامبر با بیان این عبارات ، قصد دارند تا مستمعین را با وظائف خود آگاه کنند . پیامبر با این که معصوم و اول شخص عالم خلقت است ، به بندگی خداوند اعتراف و افتخار می کند و در مقابل خداوند (اگر خدا عدد فرض شود) خود را صفر میداند . پس ،از عقوبت او می هراسد و به رحمت او امیدوار است .در حقییقت پیامبر با 2 بال اخلاقی خوف ورجاء حرکت می کند . همواره نوری از امید و نوری از ترس در دل او وجود دارد، زیرا “لِأَنَّهُ اللَّهُ الَّذِي لَا يُؤْمَنُ مَكْرُهُ وَ لَا يُخَاف جَوْرُهُ “. او خدایی است که هیچکس از مکرش در امان نیست ، که مکر او برای عدالتش می باشد ومکر افراد بر اساس دروغ و بی عدالتی است و ضمن اینکه ازحیله خدا در امان نیستم ولی از وجودش نمی هراسم ، زیرا خدا جوروتنم ندارد و از مکر خدا بخاطر شدت عدالتش بیمناکم .
پس پیامبراکرم - صلی الله علیه و آله وسلم- با وجود اینکه اشرف مخلوقات است، فرمان خدا را می شنود ، اطاعت کرده و تسلیم می شود، زیرا می خواهد خدا را اطاعت کرده و از عقوبت او می هراسد . علت ترس از عقوبت خدا را نیز عدم ایمنی از حیله خدا می داند ، که آن حیله فونداسیونی از شدت عدالت خدا دارد .
” ُ وَ اللَّهُ خَيْرُ الْماكِرين‏ ” (آل عمران : 54 ) خدا بالاترین حیله گران است . مانند کسانی که نقشه های شوم برای انداء و اذیت دیگران ریخته و خداوند تمام نقشه های آنها را نقش بر آب می کند و تمام آنها را از بین می برد . این مطلب را باید هموراه توجه داشت ؛آنچه موجب خدا ترسی می شود ، مکتب اهلبیت و پناه به قرآن و روایات است .والا خواندن قواعد فلسفی و عرفانهای بشری موجب خدا بر کسی و تعالی بشر نمی شود .