تفسیر قرآنی دعای تحویل سال
آیت الله جوادی آملی مفسر برجسته قران در رابطه با ارتباط بهار و معاد و دعایی که در لحظه تحویل سال خوانده می شود گفتاری دارند که در ادامه می خوانید.
خدای سبحان در بهار دو کار انجام میدهد؛ يکی اين که خوابيده ها را بيدار کرده و دیگر اين که مرده ها را زنده می کند. اين درخت ها در زمستان خواب هستند اما، وقتی بهار شد، بيدار می شوند، وقتی بيدار شدند اين درخت مواد مُرده را به عنوان غذا جذب می کند و به صورت خوشه، شاخه، برگ و ميوه در می آورد؛ در حقیقت در اینجا مرده ها زنده می شوند.
جريان «مقلّب القلوب و الأبصار» در قرآن دو جا ذکر شده و هر دو جا مربوط به مسئله معاد و قيامت است؛ يکی اين که فرمود: افراد کافری که دل هايشان را تطهير نکردند و آلوده است ما در قيامت دل های اينها را زير و رو می کنيم ﴿ وَنُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ وَأَبْصَارَهُمْ کَمَا لَمْ يُؤْمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ ﴾.
دیگر این که در آيۀ نور سوره مبارکه نور که از رجال الهی سخن به ميان میآيد، می فرمايد: رجال الهی کسانی هستند که ﴿ لاَّ تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلاَ بَيْعٌ عَن ذِکْرِ اللَّهِ ﴾ اينها کسانیاند که ﴿ يَخَافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَارُ﴾ اينها از روزی میترسند که دل ها زير و رو شده وچشم ها برگردانده میشود که اين هم باز مربوط به مسئله قيامت است.
نتيجه بحث اين که: بهار، انسان را به ياد قيامت می اندازد و در قيامت اين کارها جزء خطرناکترين کارهايی است که دامنگير تبهکاران میشود و آن تقليب قلوب و تقليب ابصار است؛ در تحويل سال که بهار است به خدا عرض می کنيم: ای خدايی که دل ها را زير و رو می کنی؛ ای خدايی که چشم ها را زير و رو می کنی؛ ای خدايی که شب و روز را مديريت می کنی؛ ای خدايی که سال را به سال ديگر و حال را به حال ديگر تبديل می کنی حال ما را به بهترين وجه تبديل کن تا ما گرفتار تقليب قلوب نشويم؛ گرفتار تقليب ابصار نشويم، بلکه از أحسن الأحوال بهره بگيريم؛ اين عصارۀ دعاست؛ بر اساس تناسبی که بين بهار، معاد و حوادث تلخ معاد است، بهار و تحویل سال کاملاً يادآور جريان معاد می باشد. پس اگر در روايات دارد، وقتی بهار آمد به ياد معاد باشيد يکی از راه های تذکرۀ معاد همين است که ما از تقليب قلوب و تقليب ابصار نجات پيدا کنيم