بعضی از ويژگي ها و نكات مهم ماه مبارك رمضان از زبان رهبر معظم انقلاب
ماه رمضان ماه تسلیم در برابر خدا است
در باب ماه رمضان، چند جمله از دعاى چهل و چهارم «صحیفه سجادیه»، که مربوط به همین ماه است، انتخاب کردهام و انشاءاللَّه، همین چند جمله را براى شما ترجمه مىکنم. اما قبل از آن، خواهش مىکنم عزیزان من، بخصوص جوانان، با صحیفه سجّادیه اُنس بگیرند؛ زیرا همه چیز در این کتابِ ظاهراً دعا و باطناً همه چیز، وجود دارد. امام سجّاد علیهالصّلاة و السّلام، در این دعا هم مثل بقیه دعاهاى صحیفه سجادیه، با اینکه در مقام دعا و تضرّع است و با خداى متعال حرف مىزند، اما سخن گفتنش، کأنّهُ از یک روال استدلالى و ترتیب مطلب بر دلیل و معلول بر علّت، پیروى مىکند. اغلبِ دعاهاى صحیفه سجادیه - تا آنجا که بنده سیر کردهام - همین حالت را دارد. همه چیز مرتّب و چیده شده است. مثل این است که یک نفر، در مقابل مستمعى نشسته و با او به صورت استدلالى و منطقى حرف مىزند. همان نالههاى عاشقانه هم که در صحیفه سجّادیه آمده است، همین حالت را دارد.
بعد مىرسد به این جمله: «والحمدللَّه الذى جعل من تلک السّبل شهره شهر رمضان»؛ «حمد خداى را که یکى از این راههایى که ما را به او؛ به کمال و به بصیرت نسبت به معدن عظمت مىرساند، همین ماه رمضان است.» امام تعبیر مىکند به «شَهره»؛ یعنى «شهر خودش». شهر خدا را یکى از این راهها قرار داد. خیلى پرمعناست. اگر فکر کنیم همه ماهها ماه خدا و مال خداست؛ وقتى که مالک همه وجود، بخشى از وجود را معیّن مىکند و آن را به خود نسبت خاص مىدهد، معلوم مىشود نسبت به این بخش، توجّه و عنایت ویژهاى دارد. یکى از این بخشها، همین «شهراللَّه» است؛ شهر خدا، ماه خدا. خودِ این نسبت، در فضیلت ماه رمضان، کافى است. «شهر رمضان، شهر الصیام و شهرالاسلام.» ماه روزه؛ ماهى که روزه آن، یکى از ابزارهاى بسیار کار آمد براى تهذیب نفس است؛ چرا که در آن گرسنگى کشیدن و با هوسها و اشتهاها مبارزه کردن نهفته است.
شهر اسلام، یعنى شهر «اسلام الوجه لدى اللَّه»؛ «در مقابل خدا تسلیم بودن.» خوب؛ انسانى جوان است و وقتى روزه مىگیرد، گرسنه است، تشنه است و تمام غرایز، او را به سمت هوس و اشتهایى مىخواند. ولى او، در مقابل همه این غرایز مىایستد. براى چه؟! براى اجراى امر پروردگار. و این، تسلیم در مقابل پروردگار است. در هیچ روزى از روزهاى سال، یک مسلمان، به طور عادّى، این همه در مقابل خدا تسلیم نیست که در روزهاى ماه رمضان به طور عادى تسلیم است. پس، «شهر اسلام» شهر تسلیم است.
امام، در ادامه دعا مىفرماید: «و شهر الطّهور»؛ «شهرِ پاکیزه کننده است.» در این ماه، عواملى وجود دارد که روح ما را پاک و طاهر مىکند. آن عوامل چیست؟ یکى روزه است؛ یکى تلاوت قرآن است و یکى دعا و تضرّع است. این همه دعاها، ارزاق طیبّه و طاهرهاى است از مائدههاى ضیافت الهى که خداى متعال در این ضیافت یک ماهه خود، مقابل مردم گذاشته است. مضمون کلام امام این است که خدا در این ضیافت، با روزه از شما پذیرایى مىکند. ….
بعد مىفرماید: «و شهر التّمحیص»؛ این ماه، ماه تمحیص است. «تمحیص» یعنى چه؟ یعنى خالص کردن. مقصود این است که در این ماه، ناب و خالص شویم. ….
این ماه، ماه خالص شدن است و اگر درست نگاه کنیم، خالص شدن در این ماه، از راههاى دیگرِ خالص شدن، آسانتر است. ما با همین روزه و مبارزه کردن با نفس، مىتوانیم خودمان را خالص کنیم. اغلبِ گمراهیهایى که وجود دارد، یا به خاطر گناهانى است که از ما سر مىزند و یا به خاطر خصلتهاى زشتى است که در وجودِ ما نهفته است.