نفس امّاره، ارتباط با حق را میگیرد
باید متوجه باشیم وقتی نفس امّاره وسط آمد، ما از چه چیزی محروم میشویم؟ مثالی میزنیم إنشاءالله مطلب روشن بشود. شما یک وقت میخواهی بگویی: «خـدا»، چرا میخواهی بگویی «خدا»؟ چون تمام دلت، طالب خداست. میخواهی بگویی خدا و دل را در همین خداگفتن نگهداری و استفادهها ببری، میبینی حالی هم به لطف خدا به تو دست داد، اما یکمرتبه متوجه میشوید، نفس امّاره جلو آمد که بسیارخوب است، بگو خدا، تا بلکه فلان مشکلت هم حل شود، کار و کاسبی خوبی هم بهدست بیاوری. شما ملاحظه کردید چه چیزی وسط آمد؟ نفس امّاره و آن استفادة معنوی ما را از جهت اصلیاش خارج کرد. آخر من کار میخواهم برای اینکه شرایطی بهدست آید بگویم خدا، حالا که به حمدلله در شرایطی هستم که میگویم خدا، دیگر فکر کار و کاسبی این وسط چرا پیدا شد. یعنی با طرح موضوعی دیگر؛ ذوقِ حضور و ارتباط با حق را از ما میگیرد. اگر بفهمیم چگونه نفس امّاره منبعِ بزرگی از شعف و مهربانی و رحمت یعنی خدا را از ما میگیرد، آنوقت میفهمیم که باید چگونه مسألهاش را حل کنیم.
تضرع و زاری به درگاه خداوند
تُعَذِّبْنى فَاِنّى لِذلِكَ اَهْلٌ، وَهُوَ - يا رَبِّ - مِنْكَ عَدْلٌ، وَ اِنْ
عذابم كنى سزاوار آنم، و آن از ناحيه تو - پروردگارا - عين عدالت است، و اگر
تَعْفُ عَنّى فَقَديماً شَمَلَنى عَفْوُكَ، وَاَلْبَسْتَنى عافِيَتَكَ.
از من عفو كنى پس از ديرباز عفوت شامل حالم بوده، و لباس عافيت را بر من پوشاندهاى.
کاسته شدن گناه در ماه مبارک رمضان
گناهان، آفاتى هستند كه حيات معنوى انسان را تهديد مىكنند و مانع شكوفايى آن مىشوند، پس حضور گناه در تكامل بشر سدّى در راه رشد معنوى انسان است.
روزه هم مانند ديگر عبادتها به تنهايى نمىتواند موجب تحوّل معنوى در انسان شود، بنابراين روزه دار مبتلا به آفت گناه، از روزهاش بهره نمىبرد هر چند گرسنگى و تشنگى و شب بيدارى بسيارى را تحمّل كرده باشد.
آدابى كه رعايت آنها، شرط ضرورى براى بهره بردارى از ضيافت ماه رمضان در جهت تجديد حيات معنوى خويش و رسيدن به تكامل روحى و جامع همه آداب روزه است، پرهيز از محرّمات الهى مىباشد.
حجابها در ماه رمضان
لغزشها و معصيتهاى گوناگون، حجابهايى هستند كه آدمى را از مشاهده جمال حضرت محبوب محروم مىكند، راستى انسان با اين مصيبت بزرگ چه كند؟
انسانى كه در طول سال در اثر خطاها و لغزشهاى نفس از درگاه حضرت دوست فاصله گرفته است بايد در صدد كم كردن اين فاصلهها برآيد. و بهترين موقعيّتى كه او را به اين هدف نزديك مىسازد روزه دارى حقيقى در رمضان است.
روزه دارى در تغيير رفتار و اصلاح شخصيّت انسان مؤثّر است.
بر اساس مطالعات علمى و تحقيقات روانشناسان و گزارشهاى قضايى كه در ايران و كشورهاى مختلف مسلمانان به عمل آمده است، نشانگر اين است كه رفتارهاى ناهنجار و جرايم اجتماعى و خشونت خانوادگى و … در ماه رمضان به مقدار زيادى كاهش مىيابد.
حقیقت روزه
روزه پيوندى روحى و قلبى از جانب عبد با مولاست و در اين پيوند، در صورتى كه به عمق آن توجه شود، جان و دل به سوى تصفيه از رذائل حركت كرده و به حسنات و صفات الهى آراسته مىگردد.
انسان وقتى با عمق روح و دل به اين حكم استوار و عظيم و پر منفعت الهى نظر مىكند، عشق بىنهايت حضرت حق را به عباد و بندگان در اين حكم مشاهده مىكند.
انسان وقتى به مسئله روزه با ديد الهى مىنگرد، مىبيند كه خداوند بزرگ از باب لطف و احسان و كرم و محبتش خواسته، درهايى از رحمت بىنهايتش به روى عباد باز شود.
علاقه به اين حكم پر ثمر در انبيا و امامان عليهم السلام به قدرى شديد بوده كه در بسيارى از ايام غير رمضان هم به عنوان يك مستحب مؤكّد روزه مىگرفتند.
اولياى الهى اول و وسط و آخر هر ماه و بعضى از آنان تمام ايام رجب و شعبان روزهدار بودند.
پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله پس از سپرى كردن عيد فطر، نزديك به شش روز از ماه شوال را روزه مىگرفتند؛ زيرا طاقت اين معنى را نداشتند كه يكباره از ماه رمضان قطع رابطه كنند.