درس دوم : چگونه نصیحت کنیم ؟
بسم الله الرحمن الرحیم
درس دوم : چگونه نصیحت کنیم ؟
این نکته را بانوان خانه دار بهتر متوجه می شوند که :
یک کدبانو و بانوی خانه دار هنگامی که می خواهد از وسایل پاک کننده ( مثل وایتکس و غیره ) استفاده کند همواره آن را رقیق می کند ( کمی با آب مخلوط می کند ) و سپس برای سفید کردن البسه از آن استفاده می کند . چرا ؟
زیرا که می داند یک مایع سفید کننده و یا شوینده اگر به طور خالص استفاده شود ممکن است به لباس صدمه زده و تار و پود آن را از هم بگسلد ( از هم پاره کند )
نصیحت نیز چنین است . نصیحت به خودی خود تند و تیز و برای افراد غیر قابل تحمل است . افراد نسبت به شنیدن نصیحت عکس العمل منفی از خود نشان می دهند . حال اگر این نصیحت مقداری نرم و ملایم و لطیف و با شگرد خاصی عنوان شود نه تنها مخاطب آن را با کمال میل می پذیرد بلکه هدف از ارائه نصیحت نیز محقق می شود .
یکی از برترین تکنولوژی هایی که خطابه غدیر از آن بهره گرفته استفاده از تذکرات غیر مستقیم است . در خطابه تذکرات به دو دسته مستقیم و غیره مستقیم تقسیم می شوند .
1- تذکرات مستقیم به طور غیر واسطه سفارش و توصیه می کند :
« یا ایها الناس اتقواالله ، مردم تقوای الهی پیشه کنید . »
2- تذکرات غیر مستقیم - در این روش با استفاده از حلقه های روابط منظور خود را بیان می فرمایند : مثلاً در خطابه امام امیر المؤمنین - علیه السلام - را ، امام معرفی می کنند . پس چون حضرت علی - علیه السلام - امام است پس ما باید مأموم این امام باشیم . و لازمه ی مأموم تبعیت از امام است .
این شیوه تذکر غیر مستقیم در اعمال نصایح و تذکّرات و هدایت افراد نقش مهم و اساسی دارد امروزه علم روانشناسی نیز این مطلب را اثبات کرده و در علوم نوین نیز این مطلب مطرح و مورد استفاده قرار می گیرد . مثلاً علم روابط انسانی در مدیریت نوین امروزی حائز اهمیت است و به روابط افراد در محیط کار و رابطه مدیر با کارمندان اشاره دارد .
در درس های آینده تذکّرات مستقیم و غیر مستقیم را به صورت جزئی تر مورد بررسی قرار می دهیم .
پایان درس دوم
عید غدیر در کلام رهبری
مقام معظم رهبری، حضرت آیت اللّه خامنه ای درباره عید غدیر فرموده است: «روز عید غدیر که به نام عید ولایت نامیده میشود،… روزی است که مفهوم ولایت اسلامی، به وسیله پیامبر اکرم یک مصداق روشن و عینی پیدا کرد. برای کسانی که میخواهند از… اسلام نمونه ای ذکر بکنند، بهترین نمونه، همان کسی است که نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله او را به الهام الهی و به دستور پروردگار عالم، برای منصب عظیم ولایت آن روز معیّن فرمود. ولایت که عنوان حکومت در اسلام و شاخصه نظام اجتماعی وسیاسی برای اسلام است، یک معنای دقیق و ظریفی دارد که معنای اصل ولایت هم همان است و آن عبارت است از پیوستگی، پیوند، در هم پیچیدن و در هم تنیدگی؛ این معنای ولایت است».
عید غدیر، عید بسیار بزرگ و خاطره عظیم تاریخی است.
در کار غدیر باید هدف را مشخص کرد. بنشینید و واقعا روی مسائل فکر کنید. برای این کار وقت بگذارید.
در کار فرهنگی غدیر، باید مانند علامه امینی و مرحوم سیدشرف الدین کار کرد که الغدیر و المراجعات را تحویل دادند.
کسانی به درد کار غدیر می خورند که اهل این کار باشند؛ کار در مورد غدیر باید عمیق و گسترده باشد.
کار در مورد غدیر، کاری بزرگ و پر جاذبه است.
کار در موضوع غدیر باید پیوسته و دائم باشد و در مورد غدیر باید متخصص تربیت کرد.
عید غدیر، عید ولایت است، عید سیاست است، عید دخالت مردم در امر حکومت است، عید آحاد ملت و امت اسلامی است.
[عید غدیر]، حقیقتا روز بزرگ و عید تعیین کننده و عظیم القدری است.
درس اول از خطابه غدیر
« صبغة الله و من احسن من الله صبغه »
آیا تا به حال فکر کرده ایم که چرا خطابه ها و فرمایشات اهل بیت - علیهم السلام - و در رأس آنها پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - و حضرت صدیقه کبری - علیها السلام - با برشمردن صفاتی از خالق متعال آغاز می شود ؟ این نوع گویش حاصل دو پیام برای ما می باشد :
1- حمد الهی به واسطه برشمردن این صفات :
وقتی مخلوق صفات خالق را بر می شمرد و با پی بردن به صفات خالق عظمت او برای مخلوق متجلی می شود ، هر شنونده ای با شنیدن این صفات لب به تمجید خالق باز می کند و حمد خالق می گوید و لذا شروع با صفات الهی یک نوع تذکر است از جانب اهلبیت - علیهم السلام - ( در رأس آن ها پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - ) که خالق دارای چنین صفاتی است که اوج این بلاغت و شیوایی را در خطابه غدیر می توان یافت ، که در فراز اول حضرت محمد - صلی الله علیه و آله - پس از ذکر صفات الهی می فرمایند :
« ذلکم الله ربکم »
ربّی که نعمت می دهد ، هدایت می کند پس مستحق شکر و حمد می باشد . تمام مخلوقات اعم از فرشتگان - نباتات - جمادات و حیوانات شکر خدا را به جای می آورند چون رب العالمین است و خدای جهانیان ( پروردگار جهانیان ) پس شکر وظیفه ماست .
﴿ الذی استحق من کل من خلق …. ﴾
2- رنگ الهی گرفتن به واسطه ی برشمردن صفات او :
بعضی از صفات الهی از لحاظ لفظ با صفات مخلوق مشابه است مثلاً خدا علیم است مخلوق هم علیم است ، خدا قادر و رحیم است مخلوق هم می تواند علیم و قادر و …. باشد البته هیچ سنخیتی بین صفات الهی ( علیم ، قدیر ، رئوف و … ) با صفات بشری نیست ولی این الفاظ مشترکاً استفاده می شود . حال از تذکر این صفات چه درسی خواهیم آموخت ؟ باید اشاره کرد که با تذکر صفات الهی این مطلب برای انسان روشن می شود که : خداوند علیم است : بشر نیز باید برای بهره گیری بهتر از سرمایه عمر و استفاده مطلوب از آن راه علم و دانش را فرا گیرد .
• خداوند رحیم است
خداوند دارای رحمت خاصی است ، ما نیز به خواص مهربان باشیم ، با همسر و فرزندان و والدین کمال رأفت و رحمت اسلامی را بکار بندیم .
• خداوند قادر است
ما نیز چنانچه بتوانیم از توانایی های خود در جهت رفع گرفتاری افراد جامعه استفاده کنیم و …. اینها یعنی : رنگ خدایی گرفتن و طی طریق الهی کردن و به دستورات او جامه عمل پوشاندن ما انسانها اگر بخواهیم متخلق به اخلاق الله شویم باید این صفات را داشته باشیم .
اخلاق یعنی تخلق به اخلاق الله ، و حلقه روابط بین اعتقادات و احکام الهی است . البته باید گفت : بعضی از صفات فقط و فقط برای خداوند متعال « جلّ عزه » بکار می روند . و برای هیچ شخصی یا کس دیگر استفاده نمی شود و منحصر در ذات اوست مثل :
رب ، الله ، حیّ و رحمان کاربرد این صفات در خطابه ها و سخنان بزرگان دینی ( اهلبیت - علیهم السلام - ) فقط به منظور تمجید می باشد .